Milieucommissie Europees Parlement legt lat voor klimaatstrijd hoger
De klimaatwet vormt de wettelijke fundering van de Green Deal. Met de Green Deal wil Europa klimaatneutraal worden tegen 2050,” zegt Kathleen Van Brempt, die als eerste Europese parlementslid tijdens de vorige legislatuur al een voorstel indiende voor een Europese klimaatwet. “De klimaatwet verplicht de lidstaten om stapsgewijs hun uitstoot af te bouwen om dan tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.”
De klimaatwet legt voor elk decennium doelstellingen vast voor de afbouw van broeikasgassen. Oorspronkelijk stelde de Europese Commissie een afbouw voor van 40 procent in vergelijking met 1999, maar was bereid te onderzoeken of ook 50 tot 55 procent mogelijk is. Een eigen impact assessment van de Europese Commissie heeft inmiddels aangetoond dat een daling met 55 procent economisch haalbaar is. “We zullen dan een tandje moeten bijsteken én massaal moeten investeren in de omslag naar een duurzaam economisch model,” zegt Van Brempt. “Maar met de middelen uit het Next Generation EU herstelfonds is dat perfect mogelijk, als we ze juist inzetten. De milieucommissie vindt dat we nog ambitieuzer moeten zijn en stelt een vermindering met 60 voor. Heel wat experts zeggen zelfs dat 65 procent noodzakelijk is als we de temperatuurstijging effectief beneden de 1,5 graden willen houden, maar voor die 65 procent was er geen meerderheid te vinden.” Tegen 2040 zou de uitstoot moeten dalen met 80 tot 85 procent, om een decennium later klimaatneutraliteit te bereiken.
“Zowel de Unie als de lidstaten moeten er voor zorgen dat alle burgers mee kunnen in het proces naar klimaatneutraliteit en dat er voldoende ondersteuning is.”
De Europese Commissie had aanvankelijk voorgesteld dat de klimaatdoelstellingen enkel op Europees niveau moesten gehaald worden om lidstaten uit Oost-Europa die nog sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen tegemoet te komen. Maar de milieucommissie vindt dat niet enkel de Unie, maar ook elke lidstaat afzonderlijk zich aan de doelstellingen moet houden. “Dat betekent dan wel dat die lidstaten extra financiële ondersteuning moeten krijgen om die doelstellingen ook effectief te halen,” vindt Van Brempt.
Het ontwerp voor de klimaatwet stelt ook de oprichting van een onafhankelijk adviesorgaan voor, de Europese Raad voor Klimaatverandering, dat voortdurend de maatregelen van de lidstaten kan beoordelen, de vooruitgang zal meten en adviezen kan geven. Ook lidstaten zelf moeten een eigen klimaatadviesraad oprichten en alle burgers en stakeholders betrekken bij hun klimaatbeleid. De vooruitgang die de lidstaten maken, wordt elke twee jaar gemeten en publiek gemaakt, waarop de Commissie, bij een gebrek aan vooruitgang, remediëringen zal aanbevelen.
“Belangrijk is ook dat de milieucommissie de nadruk legt op een rechtvaardige transitie,” zegt Van Brempt. “Zowel de Unie als de lidstaten moeten er voor zorgen dat alle burgers mee kunnen in het proces naar klimaatneutraliteit en dat er voldoende ondersteuning is voor werknemers uit bijvoorbeeld de fossiele sectoren, zodat zij niet zonder inkomen vallen en via herscholing een job kunnen vinden in de duurzame economie.”