Brede meerderheid in Europees Parlement voor aanscherpen van klimaatambitie in Fit For 55-pakket

Het Europees Parlement heeft zonet haar positie voor drie cruciale dossiers uit het Fit For 55 pakket goedgekeurd. Het gaat over de uitbreiding van het Europese emissiehandelssysteem, de koolstofgrenstaks en het sociaal klimaatfonds. “Ik ben blij dat we, na de mislukte stemming twee weken geleden, vandaag een brede meerderheid hebben gevonden voor het versterken van onze klimaatambitie,” zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. 

Wat twee weken geleden nog mis liep tijdens een stemming in de plenaire vergadering in Straatsburg, is vandaag wel gelukt. Met deze stemming bepaalt het Europees Parlement haar positie voor de onderhandelingen met de Raad en de Europese Commissie over de drie belangrijkste voorstellen van het Fit For 55-pakket.

Een eerste dossier is dat van het Europees emissiehandelssysteem. “Dat systeem, dat al bestond voor de energiesector en de energie-intensieve industrie, wordt nu uitgebreid naar de maritieme scheepvaart en de luchtvaart,” zegt Van Brempt. “Beide sectoren bleven heel lang buiten schot en hebben nu een bijzonder grote inhaalbeweging te maken om in lijn te komen met de doelstellingen van de Green Deal.” Na onderhandelingen werd een akkoord gevonden om de stopzetting van gratis uitstootrechten voor de industrie te laten starten in 2027. Op aandringen van de sociaaldemocratische fractie blijft de einddatum voor het uitfaseren van de gratis uitstootrechten in 2032 behouden. Ook wilt het parlement het aantal beschikbare uitstootrechten sneller terugdringen.

Daarnaast komt er ook een parallel emissiehandelssysteem voor gebouwen en transport. “Als we onze klimaatambitie waar willen maken, zullen ook deze sectoren mee een inspanning moeten leveren,” zegt Van Brempt. Maar het parlement is zich erg bewust van de enorme impact van deze maatregel op Europese gezinnen. “Op een moment dat de energieprijzen de pan uitswingen, heel wat gezinnen het moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen en niet de financiële ruimte hebben om te investeren in energiebesparende maatregelen en woningrenovatie, zou het onverstandig zijn om de energieprijs verder omhoog te duwen. Daarom stelt het parlement voor om dit systeem van emissiehandel eerst in te voeren voor de commerciële sector en pas later voor gewone huishoudens, gekoppeld aan een impactassessment dat moet worden uitgevoerd door de Europese Commissie.”

Toch is Van Brempt tevreden dat het systeem wel overeind blijft. “Wie vandaag al een gerenoveerde en goed geïsoleerde woning of eigen zonnepanelen heeft, staat er goed voor, maar wie dat niet kan betalen, blijft in de kou staan. De transitie kan alleen maar werken als iedereen ook mee kan stappen in dat verhaal,” zegt Van Brempt. De middelen die voortkomen uit het emissiehandelssysteem voor gebouwen en transport zullen voor een deel terugvloeien naar een sociaal klimaatfonds, dat de zwakste gezinnen moet ondersteunen en investeringen in woningrenovatie, energiebesparende maatregelen en duurzaam transport moet stimuleren. Aan lidstaten wordt gevraagd om sociale klimaatplannen op te stellen om ervoor te zorgen dat iedereen wordt meegenomen. “Elke overheid moet zijn verantwoordelijkheid nemen om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft. De rol van nationale overheden om structureel te investeren mag daarbij niet onderschat worden.”

Tot slot komt er ook een koolstofgrenstaks, het zogenaamde carbon border adjustment mechanism. “We leggen Europese bedrijven in het kader van de Green Deal hoge normen op als het gaat over uitstootreductie, maar dan moeten we hen ook beschermen tegen oneerlijke concurrentie,” zegt Van Brempt. “Deze taks moet de CO2-kost van producten die aan lagere normen werden geproduceerd buiten de Europese Unie in rekening brengen wanneer die producten op de Europese markt worden verkocht. Via deze weg geven we ook het signaal aan onze handelspartners dat de tijd van gratis vervuilen voorbij is en vergroot de EU haar impact op wereldwijde emissies” De Commissie stelde voor om te starten met vijf sectoren: staal, cement, aluminium, meststoffen en elektriciteit. Uiterlijk in 2030 moeten ook de andere sectoren die onder het systeem van de Europese emissiehandel vallen in dat systeem meegenomen worden. De opbrengsten van dat systeem kunnen deels terugvloeien naar onze industrie om duurzame innovatie verder te stimuleren en deels gebruikt worden om klimaatinvesteringen in de minst ontwikkelde landen buiten de Europese Unie te stimuleren. “Zo creëren we een gelijk speelveld voor Europese bedrijven en stimuleren we andere landen om hun economie en industrie te verduurzamen.”

Van Brempt is erg tevreden met het resultaat van de stemming. “We hebben er iets langer over gedaan dan verwacht, maar het is het resultaat dat telt. We versterken het ambitieniveau van de Europese Commissie, zetten in op een meer duurzame, propere en innovatieve industrie en maken de nodige middelen vrij om ervoor te zorgen dat iedereen meekan. Dit akkoord is goed voor onze gezinnen, voor onze bedrijven, voor het klimaat en voor Europa.”