Schone Shein? Miljarden pakjes en gebrekkige controles vragen om Europese actie

Het aantal pakjes dat de afgelopen jaren vanuit China naar Europa komt is enorm gestegen. “Maar door de toevloed en gebrekkige controle komen ook veel producten binnen die niet aan de Europese regels voldoen”, zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. Van Brempt kaartte de problematiek aan tijdens een bezoek aan het hoofdkwartier van Shein in Singapore. “Platformen als Shein en Temu moeten hun verantwoordelijkheid nemen en de Europese wetgeving respecteren.”  

In 2024 kwamen er zo’n 4,6 miljard pakjes de Europese Unie binnen. Dubbel zoveel als het in het jaar voordien en zelfs vier keer meer dan in 2022. “Meer dan 90 procent van die pakjes zijn afkomstig uit China”, zegt Van Brempt. “Dat zijn er zo’n 12 miljoen per dag. De omvang van die instroom is bijna onvoorstelbaar.” 

Grote gevolgen 

Bovendien ligt de waarde van die pakjes meestal onder de 150 euro. “Dat gebeurt bewust”, zegt Van Brempt. “Door een bestelling in verschillende zendingen op te knippen, zorgen platformen als Temu en Shein ervoor dat er géén invoerrechten moeten worden betaald op hun producten.” Doordat dergelijke platformen ook nog eens korting krijgen op de postkosten in China, kunnen ze dergelijke pakjes aan een heel erg lage verzendkost de wereld rondsturen.  

“Er moet meer en strenger gecontroleerd kunnen worden op wat de Europese markt binnenkomt.”

Maar daardoor betalen we ook een prijs. “Vandaag kunnen Europese landen de toestroom van het aantal pakjes amper volgen”, zegt Van Brempt. De controle blijft achter. Vandaag wordt minder dan 0.002% van de pakjes gecontroleerd door de douane. “Net daarom heeft de Europese Commissie vorig jaar een grondige hervorming van de douane-unie naar voor geschoven. Er moet meer en strenger gecontroleerd kunnen worden op wat de Europese markt binnenkomt.” De Europese Commissie wilt de vrijstelling van invoerrechten onder de 150 euro ook afschaffen. “Platformen zoals Temu en Shein maken te vaak misbruik van die vrijstelling, wat het aantal pakjes nog verder doet toenemen. Die trend moet worden gekeerd.”  

Gevaarlijke stoffen  

Want het allergrootste probleem is dat het merendeel van de pakjes die zo op de Europese markt binnenkomt, niet voldoet aan Europese regels rond veiligheid en gezondheid. Het gaat om speelgoed, nagellak en kledij waarin hogere concentraties van gevaarlijke stoffen of zelfs verboden stoffen terug te vinden zijn. “In Europa is het gebruik van dergelijke kankerverwekkende stoffen al lang verboden”, zegt Van Brempt. “Eigenlijk moet elk product dat de Europese markt opkomt voldoen aan de veiligheids- en gezondheidsvereisten van de EU. Vandaag zien we dat dat lang niet het geval is.”  

“Eigenlijk moet elk product dat de Europese markt opkomt voldoen aan de veiligheids- en gezondheidsvereisten van de EU. Vandaag zien we dat dat lang niet het geval is.”

Dat blijkt ook uit onderzoek. Zo kocht Toy Industries of Europe (TIE) een reeks willekeurige producten via TEMU. Resultaat. Géén van de artikelen voldeed aan de Europese veiligheidsvoorschriften. Quasi alle artikelen vormden zelfs een aantoonbaar risico voor de veiligheid van kinderen. “Soms gaat het ook om producten die verboden zijn, zoals bepaalde types wegwerpvapes, of namaakproducten die de intellectuele eigendomsrechten schenden. In winkels vind je die producten niet meer, maar via online platformen stromen ze ongeremd de Europese markt op.”

Ook verantwoordelijk 

Een betere controle is dus broodnodig, maar ook de platformen waarop die producten worden verkocht hebben een verantwoordelijkheid. Van Brempt wijst daarvoor naar de Digitale Dienstenwet (DSA). “Die verplicht grote platformen om hun verantwoordelijkheid te nemen voor wat er via hun diensten wordt verspreid”, zegt het Europarlementslid. Denk bv. aan beelden van kindermisbruik of geweld op sociale media, maar ook het aanbieden van verboden producten op dergelijke verkoopplatformen. 

“Eigenlijk moeten Temu en Shein elk jaar een risicoanalyse uitvoeren en worden ze verplicht om verboden content actief van hun platformen te halen. Dat doen ze overduidelijk niet”, zegt Van Brempt. “Vorig jaar voerde het bedrijf amper twee miljoen controles uit en werden slecht 260 verkopers verwijderd van het platform. Een fractie van het totale aantal.” Van Brempt kaartte de problematiek ook aan bij haar bezoek aan het Shein-hoofdkwartier.  

“De Europese markt is géén dumpplaats voor onveilige producten. Als bedrijven als Shein en Temu in de Europese Unie actief willen blijven, moeten ze aan de regels voldoen. Dat is een verantwoordelijkheid die ze niet kunnen blijven ontlopen.”

“De Europese markt is géén dumpplaats voor onveilige producten. Als bedrijven als Shein en Temu in de Europese Unie actief willen blijven, moeten ze aan de regels voldoen. En dat betekent dat ook zij actie ondernemen tegen de verkoop van gevaarlijke en ongezonde producten via hun platformen. Dat is een verantwoordelijkheid die ze niet kunnen blijven ontlopen”, zegt Van Brempt. “Daarnaast moeten we in Europa écht inzetten op meer en betere controles. Alleen met een totaalaanpak kunnen we de veiligheid en de gezondheid van consumenten beschermen, terwijl we een gelijk speelveld creëren voor Europese bedrijven die zich wél aan de regels houden. Dat is hoe de markt zou moeten werken in Europa.”