Commissie neemt belangrijke stap om staalindustrie beter te beschermen tegen Chinees dumpstaal

De Europese Commissie presenteert deze week haar actieplan voor de staal- en aluminiumindustrie. De staal- en metaalsector in België en Europa staat al geruime tijd onder enorme druk door overproductie en oneerlijke concurrentie van Chinees staal dat op onze markten wordt gedumpt. “Trump's tarievenoorlog zal die druk nog verder opdrijven”, reageert Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit). “Eindelijk grijpt de Commissie in om onze staalsector en de jobs in die industrie te wapenen.” 

De Europese staalindustrie is een sector met een enorm strategisch belang. “In Europa heeft men het belang van die industrie lange tijd onderschat. Maar je mag niet vergeten dat het gaat om de tweede grootste industrie wereldwijd. In Europa alleen al is de staalsector goed voor 2.5 miljoen jobs (direct en indirect)”, zegt Van Brempt. “Of het nu gaat over mobiliteit, defensie of energieproductie, we hebben staal nodig. Het moet onze ambitie zijn om ervoor te zorgen dat dat Europees en schoon staal is.”  

De sector staat al geruime tijd onder zware druk. Het afgelopen decennium is de staalproductie wereldwijd enorm toegenomen. “Dat komt vooral door China, dat enorme hoeveelheden aan staal produceert en exporteert”, zegt Van Brempt. In 2023 exporteerde China meer dan 90 miljoen ton staal. Een fractie van haar eigen productie, maar meer dan de totale staalproductie van Japan of de Verenigde Staten. “Die overproductie zorgt voor een enorme druk op de prijzen. Europese staalproducenten worden letterlijk uit de markt geconcureerd door Chinees dumpstaal, dat bovendien nog vaak geproduceerd wordt met  behulp van steenkoolcentrales. Wij waren al lang vragende partij om bijkomende maatregelen te nemen. Het is goed dat de Europese Commissie nu ook met een duidelijk plan van aanpak komt.”  

Vaart maken 

Het actieplan van de Europese Commissie bestaat uit twee grote werven. "De eerste werf gaat over eigen maatregelen om de competitiviteit van de staalindustrie te versterken”, zegt Van Brempt. “Niet enkel de Chinese overproductie, maar ook de hoge energieprijzen vormen een belangrijke handicap voor de staalsector. Die prijzen doen dalen is een absolute prioriteit om de concurrentiekracht van de Europese industrie te versterken.” De Commissie verwijst onder meer naar haar actieplan rond betaalbare energie, het wegwerken van overbodige kosten, lagere netwerktarieven voor de staalsector en bijkomende investeringen in het energienet.  

Daarnaast wil de Europese Commissie het gebruik van Europees en schoon staal stimuleren. “Terecht”, zegt Van Brempt. “Het heeft geen zin om het schoonste staal ter wereld te produceren, als we vervolgens Chinees dumpstaal gebruiken in onze wagens en onze windmolens. De Commissie had reeds eerder aangekondigd daarvoor de Europese regels rond openbare aanbestedingen te willen herzien en maatregelen te willen treffen om het gebruik van duurzaam staal uit Europa te stimuleren.”  

Maar volgens het Europarlementslid mag het niet bij die aankondigingspolitiek blijven. “De sector heeft duidelijk aangegeven dat het vijf voor twaalf is. Dat signaal moeten we absoluut serieus nemen”, zegt Van Brempt. “De plannen klinken goed, maar de concrete voorstellen laten te lang op zich wachten. Er is géén enkele reden waarom bijvoorbeeld het voorstel rond het creëren van eigen markten voor Europees staal pas in de tweede helft van volgend jaar op tafel zou mogen komen. De richting is goed, maar de uitwerking van deze voorstellen moet versneld worden. Ook de controle op de bestaande wetgeving moet worden versterkt.”  

Tarievenoorlog  

De Commissie neemt wel onmiddellijk maatregelen om de Europese staal- en aluminiumsector te beschermen tegen de groeiende tarievenoorlog. “In plaats van samen de Chinese overproductie aan te kaarten, kiest Trump voor een agressieve tarievenoorlog”, legt Van Brempt uit. “Maar dat lost niets op. Het grootste probleem voor de staal- en aluminiumsector zijn niet de Amerikaanse tarieven, maar het feit dat China daardoor nog meer staal- en aluminium op onze markt dreigt te dumpen. In haar staalplan neemt ze nu bijkomende stappen om de Europese markt beter te beschermen.” 

Zo kondigt de Commissie aan dat ze een onderzoek start naar beschermingsmaatregelen voor aluminium. “Dat is een belangrijke stap. Voor staal bestaan er vandaag al beschermende maatregelen. Concreet betekent dat dat Europa voor elk land heeft bepaald hoeveel staal ze maximaal op de Europese markt mogen importeren aan normale tarieven. Landen die meer importeren betalen hogere tarieven. Het is een goede zaak dat de Commissie nu ook voor aluminium werk maakt van zo’n systeem.”

Oorsprong: China 

De beschermende maatregelen voor staal zouden normaal gezien aflopen in de zomer van 2026. "Dit zijn slechts tijdelijke maatregelen. Om de staalsector de nodige garanties te bieden, wilt de Europese Commissie werk maken van een permanent instrument om Europese staalbedrijven te beschermen tegen de Chinese overproductie”, zegt Van Brempt.  

Tegelijk neemt de Commissie vandaag een belangrijke stap om de omzeiling van die maatregelen door Chinese staalbedrijven tegen te houden. “Steeds vaker zien we hoe China de hogere tarieven probeert te ontwijken door in China geproduceerd staal in derde landen te laten afwerken. Volgens de huidige regels lijkt het daardoor alsof dat staal niet uit China, maar uit Vietnam of Indonesië komt, terwijl het nog steeds gaat over Chinees staal. Daardoor slaagt China erin om meer Chinees staal aan lagere tarieven op de Europese markt te brengen.”  
 
De Commissie wilt de manier waarop de oorsprong van staal wordt bepaald aanpassen. “De plaatst waar het staal wordt gesmolten en gegoten zou voortaan de oorsprong van het staal bepalen. Die aanpassing is cruciaal om de beschermingsmaatregelen die we vandaag al hebben beter te laten werken, omzeiling te vermijden, en de druk op Europese bedrijven onmiddellijk te verlichten.”