Plannen is goed, doen is beter

Onze welvaart beschermen, innovatie stimuleren en onze afhankelijkheid afbouwen. Dat is de rode draad doorheen het werkprogramma dat de Europese Commissie vandaag presenteert. “Mooie plannen, maar nu is het wachten op snelle, doeltreffende en concrete actie”, reageert Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. “De sociale agenda mag niet vergeten worden.” 

Met het werkprogramma presenteert de Commissie haar prioriteiten en de initiatieven die ze het komende jaar op tafel wilt leggen. In haar eerste jaar mikt de tweede Commissie von der Leyen op 46 nieuwe initiatieven, 31 herzieningen en de implementatie van 120 lopende initiatieven.  

Competitiever, eenvoudiger en veiliger 

De focus ligt duidelijk op het versterken van de Europese concurrentiekracht. Het leeuwendeel van de nieuwe initiatieven zet in op competitiviteit, industrieel beleid en administratieve vereenvoudiging. “Dat is ook broodnodig. De Europese industrie staat onder zware druk. En een dreigende globale handelsoorlog maakt de vooruitzichten niet noodzakelijk rooskleuriger”, zegt Van Brempt. “De Commissie heeft goed begrepen dat er nu actie nodig is om welvaart, jobs en koopkracht in de Europese Unie te beschermen.”  

Zo komt de Commissie eind februari al met een Clean Industrial Deal en een actieplan voor propere en betaalbare energie. Ook het actieplan rond kritieke medicijnen, dat door Federaal Minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke op de Europese tafel werd gelegd, krijgt begin dit jaar verder vorm. Verder wil de Europese Commissie in de eerste helft van het jaar nog plannen presenteren rond de Europese staalindustrie, het stimuleren van artificiële intelligentie, het stopzetten van de leveringen van energie uit Rusland en het aanpakken van tekorten op de arbeidsmarkt.  

Ook administratieve vereenvoudiging wordt een belangrijke pijler van het beleid van de Commissie. Nog voor de zomer volgen drie pakketten met concrete maatregelen. “Europese wetgeving is vaak bijzonder complex en doordat lidstaten die wetgeving ook op een verschillende manier implementeren, wordt het bedrijven soms bijzonder lastig”, zegt Van Brempt. Met het aanpakken van overlappende wetgeving, het stroomlijnen en versnellen van procedures en het aanpakken van administratieve lasten wil de Commissie tot een kwart van de rapporteringsverplichting voor bedrijven schrappen. “Maar administratieve vereenvoudiging mag niet ten koste van werknemersbescherming en sociale wetgeving.” 
 
Geen deregulering 

“Want stroomlijnen en vereenvoudigen is niet hetzelfde als dereguleren”, waarschuwt Van Brempt. “Decarbonisatie én verduurzaming gaan vandaag hand in hand met de concurrentiekracht van onze industrie en de jobs van morgen. Als we morrelen aan onze eigen doelstellingen, dreigen we onszelf in de voet te schieten.”  

Van Brempt wijst op de snelle evolutie in de Verenigde Staten en China. “Ondanks alle grote woorden van Trump en de Chinese investeringen in gascentrales gaat verduurzaming en innovatie ook in die landen aan een razend tempo. Nu onze eigen doelstellingen in vraag stellen, zou op termijn onze competitiviteit verder ondermijnen en onze afhankelijkheid van de Verenigde Staten en China net bestendigen. De komende 5 jaar zullen bepalen of Europa de leiding neemt dan wel moet achtervolgen.” 

Volgens Van Brempt blijft het uitkijken naar de inhoud van het programma. “Vandaag blijft het bij mooie woorden”, zegt Van Brempt. “Maar daar heeft de Europese burger natuurlijk weinig aan. Ik hoop dat de Commissie nu snel en doortastend te werk gaat. De voorstellen die op tafel komen moeten vooral snel en doeltreffend kunnen worden uitgevoerd.”  

Op eigen benen 

Op eigen benen leren staan. Dat is volgens Van Brempt de uitdaging voor de komende jaren. “Europa is te lang te afhankelijk geweest van geïmporteerde energie en geïmporteerde grondstoffen. Daardoor ontstond er een vals gevoel van veiligheid en welvaart. Die tijd is nu écht voorbij”, legt Van Brempt uit. “Elk initiatief van de Europese Commissie moet de afhankelijkheid die Europa vandaag heeft ten aanzien van derde landen afbouwen. Het is tijd om op eigen benen te leren staan.  

Maar dat betekent niet dat Europa zich op zichzelf moet terugplooien. “Meer dan ooit zal de Europese Unie moeten samenwerken met partners in de wereld. Europa moet zich ontpoppen tot een dealmaker. Daar waar andere spelers deuren sluiten, moeten wij ze geopend kunnen houden. Als Trump kiest voor strenge importtarieven en handelsoorlogen, zal Europa de moed moeten tonen om met de getroffen landen samen te werken om een verdere escalatie te voorkomen. Niet alleen met gelijkgezinde partners, bijvoorbeeld in Zuid-Amerika en de Indo-Pacifische regio, maar ook met China.”

Internationale handel blijft de sterkste hefboom van de Unie op het geopolitieke toneel. "Europa moet open for business zijn", zegt Van Brempt. "Maar wel gebaseerd op onze eigen waarden en met een duidelijk engagement voor mensenrechten, werknemersrechten en duurzaamheid." Van Brempt benadrukt het belang van gelijkwaardige en wederkerige handelsrelaties. "In het verleden was handel te vaak enkel gebaseerd op onze belangen en onze prioriteiten. Dat tast de slagkracht en de geloofwaardigheid van onze rol op het geopolitieke toneel aan."  

Voor de mensen 

De sociale agenda blijft een belangrijk aandachtspunt. “Met haar competitiviteitsagenda bewijst de Commissie veel lippendienst aan de industrie en bedrijven. En dat is belangrijk voor het creëren van welvaart en jobs in Europa”, zegt Van Brempt.  

“Maar de sociale agenda blijft te vaak onderbelicht,” zegt ze. “Het aanpakken van uitbuiting en sociale dumping op onze arbeidsmarkt, concrete oplossingen voor de aanhoudende koopkrachtcrisis, het verlagen van de energiefactuur van gezinnen, investeren in betaalbaar en kwaliteitsvol wonen, de strijd tegen armoede bij kinderen, de stijgende nood aan zorgpersoneel, etc. De uitdagingen op vlak van economie, industrie, geopolitiek en veiligheid mogen er niet voor zorgen dat sociale agenda achteruitgeschoven wordt. De Europese Unie moet bewijzen dat ze meer is dan een markt. Een sterk Europa bouw je immers niet op een sociaal kerkhof.”