Europees Parlement wil de macht van Big Tech bedrijven breken

Een verbod op persoonsgerichte reclame voor minderjarigen, verplichte interoperabiliteit tussen verschillende platformen en regels rond agressieve overnames van kleine en innovatieve techbedrijven. Deze week stemt het Europees Parlement haar positie over de Digital Markets Act, dat machtsmisbruik van de Big Tech moet aanpakken. “De tijd waarin de Big Tech haar wil oplegt aan gebruikers en kleinere spelers is voorbij,” zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. De Digital Markets Act zal van toepassing zijn op bedrijven die zogenaamde "kernplatformdiensten" aanbieden. Het gaat dan vooral om sociale netwerken, zoekmachines, besturingssystemen, online advertentiediensten en diensten voor het delen van video's.

De afgelopen decennia zijn digitale bedrijven uitgegroeid tot de allergrootste bedrijven ter wereld. In de wereldwijde ranking van bedrijven naar marktkapitalisatie nemen Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (Google) en Facebook vijf van de posities in de top 6 in. “Maar door een gebrek aan regelgeving voor digitale markten en een laissez-faire beleid dat misbruik van marktmacht door de vingers zag, heeft de macht van de Big Tech duizelingwekkende proporties aangenomen,” zegt Van Brempt. “Met de Digital Markets Act (DMA) legt Europa een kader vast over wat bedrijven met de status van poortwachter wel en niet mogen doen in de Europese Unie.”

Volgens Van Brempt moet de Digital Markets Act in eerste instantie het monopolie van de Big Tech doorbreken. “Momenteel voorkomen een paar grote platformen en tech-spelers de opkomst van alternatieve en innovatieve spelers op de markt, ook die van kleine en middelgrote bedrijven. Bovendien kunnen gebruikers vaak niet vrij kiezen tussen verschillende diensten. We moeten de ramen en deuren durven opengooien en afstappen van het huidige systeem dat gebruikers vrijheid ontzegt en innovatie fnuikt,” zegt Van Brempt.

Geen voordelen voor eigen platformen

Als het van het parlement afhangt, mogen dominante platformen, zoals Google, niet langer hun eigen producten of platformen bevoordelen ten opzichte van concurrentiële spelers. “Dat Google haar eigen Google Shopping-resultaten aanbiedt op de eerste pagina van Google Search, terwijl het de resultaten van concurrerende prijsvergelijkers pas op pagina 4 aanbiedt, zal in de toekomst niet meer mogelijk zijn,” zegt Van Brempt.

Ook het hart van het verdienmodel van de Big Tech wordt aangepakt. “Door het gebruik van persoonlijke data van online gebruikers verdienen Big Tech bedrijven en online platformen miljoenen met de verkoop van persoonsgerichte advertenties,” zegt Van Brempt. “Volgens het Parlement moet deze vorm van gerichte reclame worden verboden voor minderjarigen en mag ze zich niet langer baseren op bijzondere persoonsgegevens, zoals religie, gezondheidsstatus, politieke oriëntatie, etc. Bovendien willen we dat er werk wordt gemaakt van een zogenaamde ‘opt-in’ voor volwassenen. Bedrijven die dergelijke gerichte reclame willen aanbieden, zullen daar op voorhand de expliciete toestemming voor moeten krijgen van de gebruiker.” 

Communicatie tussen verschillende providers mogelijk maken

Vandaag worden online gebruikers vaak beperkt in de manier waarop ze deze communicatiekanalen en platformen kunnen gebruiken. Wie gebruik maakt van Whatsapp, kan geen bericht sturen naar iemand met Signal. Vanuit Facebook kan je geen bericht sturen naar een gebruiker van een alternatief social mediaplatform. “Wij willen deze poortwachters ook verplichte interoperabiliteit voor alle diensten opleggen,” zegt Van Brempt. “Vandaag verwachten we van telefoon- en mailproviders wel dat je met andere providers kan communiceren. Dat moet mogelijk worden voor alle online diensten.”

“We moeten de ramen en deuren durven opengooien en afstappen van het huidige systeem dat gebruikers vrijheid ontzegt en innovatie fnuikt.”

Ook agressieve overnames die de werking van de interne markt verstoren moeten worden aangepakt. “Door innovatieve start-ups relatief snel op te kopen, vergroten Big Tech-bedrijven hun macht en fnuiken ze innovatie en diversifiëring in de sector. Instagram, Whatsapp en Fitbit zijn daar goede voorbeelden van,” zegt Van Brempt. “De Digital Markets Act moet ervoor zorgen dat we alle informatie krijgen over potentiële overnames en moet de Commissie de mogelijkheid geven om dergelijke agressieve overnames te beperken.”

Het parlement wilt ook dat de Commissie hogere boetes oplegt voor inbreuken op deze regels. “In het Commissievoorstel was er sprake van een maximale boete van 10% van de wereldwijde omzet in het voorafgaande boekjaar,” zegt Van Brempt. “Wij hebben dat opgetrokken naar 20%, met een minimale boete van 4% van de wereldwijde omzet.” Ook moet er werk worden gemaakt van een betere bescherming voor klokkenluiders die de bevoegde autoriteiten waarschuwen voor mogelijke inbreuken. 

Als het Europees Parlement deze week het licht op groen zet, kunnen de onderhandelingen met de Europese Commissie en de Europese Raad over de Digital Markets Act in januari 2022 van start gaan.