Werknemers van Uber, Deliveroo en andere platformen krijgen betere bescherming in heel Europa

Afgelopen nacht bereikten de onderhandelaars van het Europees Parlement en de Raad een akkoord over de richtlijn voor platformwerk. “Een historische stap en bijzonder goed nieuws voor mensen die werken in de platformeconomie,” reageert Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. “Platformbedrijven moeten dezelfde regels volgen als ieder ander bedrijf. Wanneer Uber-chauffeurs of koeriers van Deliveroo afhankelijk zijn van het platform, moet dat platform hen ook fatsoenlijk in dienst nemen.”

Er werken zo’n 40 miljoen Europeanen in de platformeconomie. Vandaag worden minstens 5,5 miljoen Europeanen die platformwerk verrichten verkeerdelijk geclassificeerd als zelfstandige. “Door die chauffeurs, koeriers en schoonmakers te dwingen te werken als schijnzelfstandige wordt hen de toegang tot belangrijk arbeidsrechten en sociale zekerheid ontzegd. Ze werken vaak aan te lage lonen, bij ziekte of een ongeval draaien ze zelf op voor de kosten, ze krijgen geen toegang tot betaald verlof en werken vaak in onfatsoenlijke omstandigheden,” zegt Van Brempt. “Met deze richtlijn geven we platformwerkers de rechten die ze verdienen. Ze krijgen de nodige erkenning als werknemer en krijgen op die manier ook toegang tot sociale bescherming.”

Wanneer er een vermoeden van een arbeidsrelatie tussen het platform en de platformwerker is, moet die laatste als ‘werknemer’ worden erkend. Daarvoor is een lijst opgesteld met 5 indicatoren die dat vermoeden van arbeidsrelatie definiëren, zoals bijvoorbeeld controle op de uitvoering van de arbeid en de aanwezigheid van een leidinggevende. “Zowel de werknemer, vakbonden, als de bevoegde overheid kunnen dat vermoeden activeren,” zegt Van Brempt. “We draaien de bewijslast ook om. Het is niet aan de werknemer, maar aan het platform om te bewijzen dat de contractuele relatie geen arbeidsrelatie is en de platformwerker weldegelijk als zelfstandige wordt tewerkgesteld.”

Transparantie

Daarnaast bevat het akkoord ook maatregelen over de aansturing van werknemers door algoritmes. “Vandaag bepalen die algoritmes niet alleen de prijs van een dienst of wie de opdracht krijgt, ze nemen ook besluiten die impact hebben op de arbeidsomstandigheden van de platformwerkers,” zegt Van Brempt. “Met dit akkoord wordt het in de toekomst onmogelijk dat platformen algoritmes gebruiken om mensen zonder tegenspraak te ontslaan of hun werktijden aan te passen. Als een beslissing de arbeidsomstandigheden, de veiligheid op het werk of de gezondheid van een werknemer beïnvloedt, moet er een menselijke controle op de maatregelen worden uitgevoerd.”

“Een betere bescherming voor platformwerkers was één van de speerpunten voor sociaaldemocraten in Europa,” zegt Van Brempt. “Met dit akkoord leveren we betere rechten voor de minst beschermde werknemers in Europa, meer transparantie over en verantwoording voor het gebruik van algoritmes op platformen. Wie als zelfstandige in de platformeconomie werkt, kan gewoon door. Wie door platformbedrijven gedwongen wordt te werken als schijnzelfstandige, krijgt de nodige bescherming.”