Bedrijven moeten verantwoordelijkheid opnemen voor wat zich in hun productieketen afspeelt

Het Europees Parlement stemt vanavond over een Europese zorgplichtwet voor bedrijven. “Bedrijven mogen niet langer de ogen sluiten voor wat er zich in hun productieketen afspeelt,” zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. “Maatschappelijk verantwoord ondernemen moet de norm worden in heel Europa en voor alle producten op de Europese markt.” 

De producten die wij elke dag kopen hebben vaak een enorme impact op mens en milieu elders in de wereld. Denk maar aan de ramp in de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh, de ophef over Europese modeketens die katoen aankopen dat werd geproduceerd door Oeigoerse dwangarbeiders of de vervuiling van de Nigerdelta door olielekken bij een dochteronderneming van Shell. “Nog te vaak zijn bedrijven niet op de hoogte van de wantoestanden in hun productieketen of ondernemen ze onvoldoende stappen om die wantoestanden aan te pakken,” zegt Van Brempt. “Met dit voorstel voor een Europese zorgplicht willen we bedrijven wijzen op hun verantwoordelijkheid. 

Bedrijven zullen in de toekomst worden verplicht om hun volledige productie- en waardeketen te onderzoeken en wantoestanden aan te pakken. “Dat gaat van het respect voor mensenrechten en het garanderen van rechten van arbeiders tot het naleven van milieustandaarden,” zegt Van Brempt. “Elk bedrijf dat producten op de Europese markt wilt verkopen, zal moeten onderzoeken of de regels worden gerespecteerd. Ook als dat bedrijf niet in de Europese Unie is gevestigd. Komen ze misbruiken tegen, dan zullen ze moeten ingrijpen.”

Vandaag zijn er al verschillende bedrijven die de nodige inspanningen leveren om propere producten te produceren. “Met de zorgplicht leggen we de lat op hetzelfde niveau voor alle bedrijven,” zegt Van Brempt. “Ook de consument heeft recht op meer zekerheid en informatie over de producten die ze kopen. Niemand wilt kledij kopen die onder dwang wordt geproduceerd of kiest bewust voor chocolade die met kinderarbeid werd gemaakt. Laat ons er voor zorgen dat dat niet meer kan.” 

“Voor ons is deze zorgplichtwetgeving een essentieel onderdeel van een nieuw internationaal handelsbeleid voor Europa,” zegt Van Brempt. “De invoering van ervan is een voorwaarde om de toekomstige handelsrelatie met andere landen, zoals bijvoorbeeld China, vorm te kunnen geven. Bedrijven kunnen zich niet meer verstoppen achter lokale wetgeving, maar dragen zelf ook verantwoordelijkheid voor het waarborgen van milieurichtlijnen, rechten van arbeiders en mensenrechten.”

“Niemand wilt kledij kopen die onder dwang wordt geproduceerd of kiest bewust voor chocolade die met kinderarbeid werd gemaakt. Laat ons er voor zorgen dat dat niet meer kan.”

Niet alleen consumenten, maar ook mogelijke slachtoffers zullen door dit voorstel voor zorgplichtwetgeving worden geholpen. “Slachtoffers moeten zich op de Europese zorgplicht kunnen beroepen, waar ter wereld ze zich ook bevinden,” zegt Van Brempt. “Daarom willen we de toegang tot de rechtspraak ook specifiek voor hen verbeteren.”

Van Brempt pleit tevens voor een ban op producten die met dwang- of kinderarbeid worden geproduceerd. “De Europese Unie heeft, dankzij de interne markt, een bijzondere sterke positie om sociaal rechtvaardige en duurzame productie van goederen en het respect voor mensenrechten wereldwijd uit te dragen,” zegt Van Brempt. “Europa moet een duidelijke lijn trekken en producten die met dwang- of kinderarbeid worden geproduceerd, verbieden op haar markt.” 

Nu is het wachten op het voorstel van de Europese Commissie. “Dat komt eraan in juni,” zegt Van Brempt. “Wij verwachten dat de Commissie in haar voorstel vertrekt vanuit het kader dat door het parlement wordt neergelegd. Tegen 2023 moet de Europese zorgplicht voor bedrijven een feit zijn.”