Overwinning Trump vraagt om moed en daadkracht op het Europese niveau

Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar het lijkt zeker dat Donald Trump de 47ste president van de Verenigde Staten zal worden. De uitslag van de verkiezingen toont een diep verdeeld Amerika. Met een nieuwe termijn voor Trump worden de koers van de VS en de toekomst onzekerder. "Europa mag zich niet blindstaren op wat zich afspeelt in de Verenigde Staten”, zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit). “Samenwerken waar het kan en een sterkere eigen koers varen waar het nodig is. Dat vraagt moed en daadkracht op het Europese niveau.”  

Donald Trump wordt opnieuw president van de Verenigde Staten. “Dat is uiteraard niet de uitslag waar we op gehoopt hadden”, zegt Van Brempt. De uitslagen tonen een diep verdeeld Amerika na een campagne die bol stond van de verwijten, leugens én die – meer dan ooit – getekend werden door buitenlandse pogingen tot beïnvloeding. “De inzet en het belang van de Amerikaanse verkiezingen reiken tot ver buiten de grenzen van de Verenigde Staten. En de impact op de wereldpolitiek, op onze economie, op de strijd tegen klimaatverandering en internationale handel is potentieel enorm.”  

Onzeker en onberekenbaar  

De overwinning van Trump is zorgwekkend. “Zeker voor wie veel belang hecht aan de democratie, mensenrechten en de strijd tegen klimaatverandering”, zegt Van Brempt. “Niet omdat Trump gewonnen heeft, maar omwille van het beleid en de plannen die hij voorstaat. Ze zijn anti-democratisch en dreigen niet alleen in de Verenigde Staten, maar ook in de rest van de wereld diepe wonden te slaan en verdere polarisering in de hand te werken. Dat moet ons allen zorgen baren.”  

Al moeten we niet vooruitlopen op de zaken. “Tijdens zijn vorige termijn als president hebben de Amerikaanse checks and balances zich sterk en weerbaar getoond. Eén ding is wel zeker: de koers die de Verenigde Staten onder Trump zullen varen wordt onberekenbaarder en de toekomst onzekerder. Dat maakt het belang van een sterk, verenigd en daadkrachtig Europa net groter.”  

Samenwerken waar mogelijk  

De aandacht voor de Amerikaanse verkiezingen staat in schril contrast met de aandacht die er vandaag gaat naar de hoorzittingen van de nieuwe kandidaat-Commissarissen voor de Europese Commissie. “Dat is niet heel opmerkelijk, maar wel tekenend”, zegt Van Brempt. “We mogen ons niet blindstaren op de uitslag en de koers van de Verenigde Staten. De Europese Unie doet zichzelf géén cadeau door haar koers te laten bepalen door wat zich afspeelt aan de overkant van de oceaan. Het is net die afwachtende en passieve houding die ons parten speelt wanneer anderen wild om zich heen slaan.” 

Een koerswijziging in de Verenigde Staten kan grote gevolgen hebben voor de Europese Unie. Denk maar aan ons veiligheids- en defensiebeleid, op de samenwerking binnen de NAVO en de multilaterale samenwerking binnen de Wereldhandelsorganisatie en de Wereldgezondheidsorganisatie. “De Europese Unie moet haar verantwoordelijkheid nemen. En de nadruk ligt daarbij op een open dialoog en goede samenwerking waar mogelijk.”  

Sterkere koers uitzetten 

Voor de strijd tegen klimaatverandering, de geopolitiek, de steun aan Oekraïne, de wereldhandel en de industrie zijn de vooruitzichten niet meteen rooskleurig. “Maar dat betekent niet dat we onze eigen koers moeten aanpassen. Het vraagt van de Europese Unie net de moed en daadkracht om door te zetten, te hervormen en een beleid uit te tekenen dat ons wapent in een onzekere en onvoorspelbare geopolitieke situatie.” 

Van Brempt benadrukt dat er meer aandacht nodig is voor onze partnerschappen. “In een steeds verdeeldere wereld, met een America First-retoriek en de verstorende politiek van grootmachten als China en Rusland, is de vraag wie onze échte vrienden zijn. In onze buitenlandpolitiek ligt te weinig nadruk op het opbouwen van sterke partnerschappen met landen in Afrika, Zuid-Amerika en Zuid-Oost-Azië. Nochtans zullen die partnerschappen onze toekomst op het geopolitieke toneel meer bepalen dan het beleid van China of de Verenigde Staten.”  

Voor de volgende Europese Commissie ligt er veel werk op de plank. “Europa kan zich geen aarzeling of status quo veroorloven. De nieuwe Europese Commissie zal – na de hoorzittingen en de goedkeuring van het parlement – meteen aan de bak moeten. Daar zou vandaag het debat over moeten gaan.”